Niegardów 26, 32-104 Koniusza, MP, PL

Znaczenie pH i EC w pożywkach – jak utrzymać optymalne parametry?

Systemy fertygacyjne to kluczowy element nowoczesnego rolnictwa, ogrodnictwa i sadownictwa, umożliwiające jednoczesne dostarczanie wody i składników odżywczych roślinom. W takim systemie dwa podstawowe parametry – pH i EC (przewodność elektryczna) – odgrywają decydującą rolę w zapewnieniu zdrowego wzrostu i wydajnych plonów. Poniżej omówiono znaczenie tych parametrów oraz sposób ich utrzymania na optymalnym poziomie.

1. Znaczenie pH w roztworach fertygacyjnych

Czym jest pH?

pH to miara kwasowości lub zasadowości roztworu, wyrażana w skali od 0 do 14:

  • Wartość 7 oznacza odczyn obojętny.
  • Wartości poniżej 7 wskazują na roztwór kwaśny.
  • Wartości powyżej 7 wskazują na roztwór zasadowy.

Wpływ pH na dostępność składników odżywczych

  • Zbyt niskie pH (kwaśny roztwór): Może prowadzić do nadmiernej dostępności niektórych składników, takich jak żelazo, mangan czy glin, co w nadmiarze staje się toksyczne dla roślin.
  • Zbyt wysokie pH (zasadowy roztwór): Ogranicza dostępność składników odżywczych, takich jak fosfor, bor, mangan, cynk i żelazo. Składniki te mogą się wytrącać i stawać niedostępne dla roślin.

Optymalny zakres pH

  • 6.0–6.5 to optymalny zakres pH dla większości roślin, zapewniający najlepszą dostępność składników odżywczych.
  • W uprawach hydroponicznych pH może być nieco niższe, np. 5.5–6.0, w zależności od specyfiki roślin.

2. Znaczenie EC (przewodności elektrycznej) w roztworach fertygacyjnych

Czym jest EC?

EC (przewodność elektryczna) mierzy stężenie soli rozpuszczonych w roztworze. Wyższe EC oznacza większe zasolenie, a niższe EC wskazuje na mniejszą ilość składników odżywczych w pożywce.

Wpływ EC na zdrowie roślin

  • Zbyt wysokie EC: Może prowadzić do zasolenia strefy korzeniowej, co ogranicza zdolność roślin do pobierania wody. W efekcie rośliny doświadczają stresu osmotycznego, który spowalnia ich wzrost i obniża plony.
  • Zbyt niskie EC: Może świadczyć o niedoborze składników odżywczych, co prowadzi do słabego wzrostu i niskiej wydajności roślin.

Optymalny zakres EC

  • Optymalne EC zależy od gatunku roślin i etapu ich wzrostu, poniżej podano poglądowe EC dla wybranych gatunków. Poziom EC musi być ustalany indywidualnie, lecz można przyjąć pewne uproszczenia:
    • Rośliny ozdobne i zioła: 1.0–2.0  mS/cm.
    • Warzywa owocowe (pomidor, ogórek, papryka): 2.0–4.0 mS/cm.
    • Sałata i rośliny liściaste: 1.5–2.5 mS/cm.

3. Jak utrzymać optymalne pH i EC w roztworach fertygacyjnych?

Monitorowanie parametrów

  • Regularnie mierzyć pH i EC przy użyciu odpowiednich urządzeń (pH-metr, konduktometr).
  • Analizować pożywki i przelewy w laboratorium, aby mieć pełny obraz składu roztworów.

Regulacja pH

  • Podwyższanie pH: Dodaj wodorowęglan sodu lub wapnia, ale tylko wtedy, gdy jest to konieczne.
  • Obniżanie pH: Najczęściej stosuje się kwasy, np. azotowy, fosforowy lub siarkowy. Ilość dodawanego kwasu powinna być precyzyjnie wyliczona.

Regulacja EC

  • Obniżanie EC: Rozcieńczanie roztworu wodą o niskiej zawartości soli (np. deszczówką).
  • Podwyższanie EC: Dodawanie odpowiednich nawozów w ilościach zgodnych z wymaganiami roślin.

4. Korzyści z utrzymania optymalnego pH i EC

Lepszy wzrost i zdrowie roślin

Optymalne pH i EC zapewniają dostępność wszystkich składników odżywczych, co prowadzi do szybszego wzrostu i większych plonów.

Minimalizacja strat składników odżywczych

Dzięki odpowiednim parametrom składniki nie wytrącają się i są w pełni dostępne dla roślin, co zwiększa efektywność nawożenia.

Ochrona środowiska

Regularne monitorowanie i dostosowanie pH i EC pozwala uniknąć nadmiernego zasolenia gleby oraz strat składników odżywczych, które mogłyby zanieczyścić wody gruntowe.

Optymalizacja kosztów

Precyzyjne utrzymanie parametrów minimalizuje zużycie nawozów i wody, co obniża koszty produkcji.

Podsumowanie

Zarządzanie pH i EC w roztworach fertygacyjnych to klucz do sukcesu w nowoczesnych uprawach. Regularne monitorowanie tych parametrów, ich odpowiednia regulacja oraz analiza pożywek i przelewów w laboratorium pozwalają zapewnić roślinom optymalne warunki wzrostu, chronić środowisko i zwiększyć efektywność ekonomiczną produkcji. Dlatego warto inwestować czas i zasoby w kontrolę tych kluczowych wskaźników.

Spis treści